Դաս 3, 4, 5 Ատոմների կառուցվածքը: Էլեկտրականացման բացատրությունը: Լիցքի պահպանման օրենքը։Էլեկտրական հաղորդիչներ և անհաղորդիչներ: Էլեկտրական դաշտ։

Տևողությունը՝ 19․09- 23․09

Էլեկտրական երևույթները բացատրելու համար անհրաժեշտ է պարզել ատոմի կառուցվածքը: Այդ ուղղությամբ առաջին հայտնագործությունը կատարեց անգլիացի գիտնական Ջ.  Թոմսոնը: 1898 թվականին նա հայտնաբերեց ատոմի կազմի մեջ մտնող և տարրական լիցք կրող փոքրագույն մասնիկը՝ էլեկտրոնը:

Էլեկտրոնը անհնար է «զատել» իր լիցքից, որը միշտ միևնույն արժեքն ունի: Տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներում պարունակվում են տարբեր թվով էլեկտրոններ: Շարունակելով ատոմի կառուցվածքի բացահայտման հատուկ փորձերը, անգլիացի գիտնական Էռնեստ Ռեզերֆորդը 1911թ.-ին ներկայացրեց ատոմի կառուցվածքի վերաբերյալ իր մոդելը, որն անվանեցին մոլորակային:

Ըստ Ռեզերֆորդի նյութի՝ յուրաքանչյուր ատոմ կարծես փոքրիկ Արեգակնային համակարգ է, որի կենտրոնում դրականապես լիցքավորված միջուկն  է: Էլեկտրոնները պտտվում են միջուկի շուրջը նրա չափերից շատ ավելի մեծ հեռավորությունների վրա, ինչպես մոլորակները Արեգակի շուրջը:

Տարբեր տարրերի ատոմները միմյանցից տարբերվում են իրենց միջուկի լիցքով և այդ միջուկի շուրջը պտտվող Էլեկտրոնների թվով: 

Դ. Ի. Մենդելեևի քիմիական տարրերի պարբերական աղյուսակում տարրերի կարգաթիվը՝ Z-ը, համընկնում է սովորական վիճակում տվյալ տարրերի ատոմի մեջ պարունակվող էլեկտրոննեի թվի հետ, հետևաբար էլեկտրոնների գումարային լիցքը ատոմում հավասար է՝

qէլ.=−Z⋅e

Միջուկի լիցքը կլինի՝

qմիջ.=+Z⋅e

Ատոմի միջուկը ևս բարդ կառուցվածք ունի. նրա կազմության մեջ մտնում են տարրական դրական լիցք կրող մարմիններ՝ պրոտոններ:

qp=e=1,6⋅10−19կլ

Պրոտոնի զանգվածը մոտ 1840 անգամ մեծ է էլեկտրոնի զանգվածից: Դատելով միջուկի լիցքից կարելի է պնդել.

Ատոմի միջուկում պրոտոնների թիվը հավասար է տվյալ քիմիական տարրի կարգահամարին՝ Z-ին:

Ինչպես ցույց տվեցին հետազոտությունները, բացի պրոտոններից միջուկի պարունակում է նաև չեզոք մասնիկներ, որոնց անվանում են նեյտրոններ:

 Նեյտրոնի զանգվածը փոքր ինչ մեծ է պրոտոնի զանգվածից: Նեյտրոնների թիվը միջուկում նշանակում են N տառով: 

Միջուկի պրոտոնների՝  Z թվի և նեյտրոնների N թվի գումարին անվանում են միջուկի զանգվածային թիվ և նշանակում A տառով:

A=Z+N, որտեղից՝ N=A−Z

A-ն կարելի է որոշել Մենդելեևի աղյուսակից՝ կլորացնելով տրված տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը մինչև ամբողջ թիվ:

Այսպիսով, ատոմի կենտրոնում դրական լիցք ունեցող միջուկն է, որը կազմված է Z պրոտոնից և N նեյտրոնից, իսկ միջուկի շուրջը, եթե ատոմը չեզոք է, պտտվում են Z Էլեկտրոններ:

Որոշ դեպքերում ատոմները կարող են կորցնել մեկ կամ մի քանի էլեկտրոններ: Այդպիսի ատոմն այլևս չեզոք չէ, այն ունի դրական լիցք և կոչվում է դրական իոն: Հակառակ դեպքում, երբ ատոմին միանում է մեկ կամ մի քանի էլեկտրոն, ատոմը ձեռք է բերում բացասական լիցք և վեր է ածվում բացասական իոնի:

Էլեկտրական դաշտ

Լիցքավորված մարմինների փոխազդեցությունը ներկայացնող փորձերից երևում է, որ նրանք ի վիճակի են միմյանց վրա ազդել տարածության վրա: Ընդ որում, որքան մոտիկ են էլեկտրականացված մարմիններն, այնքան ուժեղ է նրանց միջև փոխազդեցությունը:

Նմանատիպ փորձեր կատարելով անօդ տարածության մեջ, երբ պոմպի միջոցով անոթի միջից օդը դուրս էր մղված, գիտնականները համոզվեցին, որ էլեկտրական փոխազդեցություն հաղորդելու գործին օդը չի մասնակցում:

Լիցքավորված մարմինների փոխազդեցության մեխանիզմն իրենց գիտական աշխատանքներում ներկայացրեցին անգլիացի գիտնականներՄ. Ֆարադեյը և Ջ. Մաքսվելլը: Նրանց ուսմունքի՝ մերձազդեցության տեսության համաձայն, լիցքավորված մարմիններն իրենց շուրջը ստեղծում են էլեկտրական դաշտ, որի միջոցով էլ իրագործվում է էլեկտրական փոխազդեցությունը:

Էլեկտրական դաշտը մատերիայի հատուկ տեսակ է, որը գոյություն ունի ցանկացած լիցքավորված մարմնի շուրջ:

Մեր զգայարանների վրա այն չի ազդում, հայտնաբերվում է հատուկ սարքերի օգնությամբ:

Էլեկտրական դաշտի հիմնական հատկություններն են.

1. Լիցքավորված մարմնի էլեկտրական դաշտը որոշ ուժով ազդում է իր ազդեցության գոտում հայտնված ցանկացած այլ լիցքավորված մարմնի վրա:

2. Լիցքավորված մարմնի էլեկտրական դաշտը մարմնին մոտ տիրույթում ուժեղ է, իսկ նրանցից հեռանալիս թուլանում է:  

Այն ուժը, որով էլեկտրական դաշտն ազդում է լիցքավորված մարմնի վրա, անվանում են էլեկտրական ուժ՝Fէլ:

Այդ ուժի ազդեցության տակ էլեկտրական դաշտում հայտնված լիցքավորված մասնիկը ձեռք է բերում արագացում, որն ըստ ՆյուտոնիII օրենքի հավասար է a=Fէլm, որտեղ m−ը մասնիկի զանգվածն է:

Էլեկտրական դաշտը կարելի է գրաֆիկորեն պատկերել ուժագծերի օգնությամբ:

Էլեկտրական դաշտի ուժագծերն այն ուղղորդված գծերն են, որոնք ցույց են տալիս դրական լիցքավորված մասնիկի վրա ազդող ուժի ուղղությունն այդ դաշտում:

Նկարում պատկերված են կետային լիցքերի և լիցքավորված թիթեղների էլեկտրական դաշտի ուժագծերը:

Եթե մասնիկի լիցքը դրական է, ապա ուժագծերի ուղղությամբ շարժվելիս նրա արագությունը կաճի, հակառակ ուղղությամբ շարժվելիս՝ կնվազի: Իսկ եթե մասնիկի լիցքը բացասական է, ապա նրա արագությունը կաճի ուժագծերին հակառակ շարժման դեպքում:

Տանը՝  Գրել էջ 14 հարցեր՝ 1-6, էջ 16 հարցեր՝ 1-5, էջ 20 հարցեր՝ 1-6։ Աշխատանքները հրապարակել անհատական բլոգներում և հղումը ուղարկել էլեկտրոնային հասցեիս։

1. Ըստ Ռեզերֆորդի նյութի՝ յուրաքանչյուր ատոմ կարծես փոքրիկ Արեգակնային համակարգ է, որի կենտրոնում դրականապես լիցքավորված միջուկն  է: Էլեկտրոնները պտտվում են միջուկի շուրջը նրա չափերից շատ ավելի մեծ հեռավորությունների վրա, ինչպես մոլորակները Արեգակի շուրջը:

2. Տարբեր տարրերի ատոմները միմյանցից տարբերվում են իրենց միջուկի լիցքով և այդ միջուկի շուրջը պտտվող Էլեկտրոնների թվով: 

3. Տվյալ քիմիական տարրի գլխավոր բնութագիրը ոչ թե էլեկտրոնների թիվն է այլ միջուկի լիցքը:

4. Ատոմի միջուկը կազմված է պրոտոններից և նեյտրոններից:

5.

6. Ատոմի միջուկի դրական լիցքը հավասար է ատոմի բոլոր էլեկտրոնների բացասական լիցքի մոդուլին, ուստի մեկ կամ մի քանի էլեկտրոն կորցրած ատոմն արդեն չեզոք չէ․ այն ունի դրական լիցք և կոչվում է դրական իոն։ Եթե ատոմին միանա մեկ կամ միքանի էլեկտրոն, ապա ատոմը ձեռք կբերի բացասական լիցք՝ վերածվելով բացասական իոնի։

1. Սովորական պայմաններում մարմինը լիցք չունի, քանի որ մարմնի էլեկտրոնների գումարային լիցքի բաձարձակ արժեքը հավասար է միջուկի լիցքին։

2. Էլեկտրականացման ժամանակ ատոմային միջուկներ և էլեկտրոններ չեն ստեղծվում և չեն անհետանում։ Տեղի է ունենում էլեկտրոնի անցում մի մարմնից մյուսից։

3. Շփումով էլեկտրականացնելիս մարմիններից մեկը լիցքավորվում է դրական լիցքով,իսկ մյուսը բացասական։

4.

5. Եթե մարմինների համակարգը շրջապատի հետ լիցք չի փոխանակում, այդ մարմինների լիցքերի հանրահաշվական գումարը մնում է անփոփոխ:
Փորձնական եղանակով հաստատված այս պնդումը կոչվում է էլեկտրական լիցքի պահպանման օրենք:

1. Այն մարմինները, որոնք ընդունակ են իրենց միջով էլեկտրական լիցք հաղորդել, կոչվում են էլեկտրականության հաղորդիչներ:

2. Մեկուսիչներ են կոչվում այն մարմինները, որոնցով էլեկտրական լիցք չի հաղորդվում:

3. Բոլոր մետաղները, հողը, աղերի, թթուների և հիմքերի ջրային լուծույթներն էլեկտրականության հաղորդիչներ են։ Մարդու մարմինը նույնպես հաղորդիչ է։
Մեկուսիչներն են էբոնիտը, սաթը, հախճապակին, ռետինը, տարբեր պլաստմասսաներ, մետաքսը, կապրոնը, յուղը, օդը (գազեր)։

Մա՛րդ, մի՛ սպանիր մարդուն | Գրականություն

Մա՛րդ, մի՛ սպանիր մարդուն- շարադրություն, մտորում նշված թեմայով (ծավալը՝ կես էջից ավելի)

Մա՛րդ, մի՛ սպանիր մարդուն

Ժամանակակից աշխարհում հնարավոր չէ խուսափել մարդկանց սպանություններից։ Մարդուն կարող են սպանել, և՛ ֆիզիկապես, և՛ հոգեպես։ Ֆիզիկական սպանությունների մեծ պատճառ են հանդիսանում պատերազմները։ Պետությունների մեջ առաջացած կոնֆլիկտը կարող է պատճառ դառնալ հազարավոր մարդկանց մահը։
Ինչպես գիտենք, մի քանի երկրներում հիմա պատերազմ է ընթանում, որտեղ զոհվում են շատ մարդիկ։ Բայց, եթե կա կոնֆլիկտ երկրների միջև, հնարավոր չէ խուսափել սպանություններից և զոհերից։
Երկու կամ ավել մարդկանց միջև կոնֆլիկտի պատճառով, նույնպես կարող է առաջանալ մարդասպանություն։

Մարդը կարող է սպանվել նաև հոգեպես։ Հոգեպես սպանությունը ավելի հեշտ է, որովհետև մենք ապրում ենք այն ժամանակներում, որտեղ մարդիկ կոտրում են դիմացինի սիրտը և դրանից հաճույք ստանում։
Կարող են լինել նաև այլ պատճառներ։ Օրինակ, երբ մարդը կորցնում է իր հարազատին և նա հոգոպես տառապում է, ստեծվում է ծանր իրավիճակ։
Երբ մարդ սկսում է հոգեպես տառապել նրա մոտ առաջանում է հոգեկան խնդրներ, և նա սկսում է առանձնանալ մարդկանցից։
Շատ հաճախ մարդիկ հոգեպես տառապանքի պատճառով ինքնասպան են լինում և դա նույնպես դառնում է մարդկանց մահի պատճառներից մեկը։

Տնային աշխատանք, հայող լեզու, գրականություն

Մեր լեզուն

Մեր լեզուն մեր խիղճն է դա,
Սուրբ հացը մեր սեղանի,
Մեր հոգու կանչն է արդար 
Ու համը մեր բերանի:

Մեր լեզուն ծուխն է մեր տան,
Մեր կշիռն աշխարհի մեջ,
Նա աղն է մեր ինքնության,
Էության խորհուրդը մեր:

Մեր լեզուն արյունն է մեր,
Արյունից ավելի թանկ,
Մեր բուրմունքն ու գույնն է մեր,
Մեր լեզուն մենք ենք որ կանք:

Նա պիտի մեր առաջին 
Ու վերջին սերը լինի,
Ի՞նչ ունենք էլ աշխարհում,
Որ այսքան մերը լինի:

Հովհաննես Շիրազ

ԻՄ ՍՈՒՐԲ ՀԱՅՐԵՆԻՔ
Իմ սուրբ հայրենիք, դու սրտիս մեջ ես,
Դու սրտիս մեջ ես, ոչ լեզվիս վրա,
Իմ սրտի միջից, թե սիրտս ճեղքես՝
Դրոշիդ բոցը պիտի հուրհրա։
Չեմ ուզում գոռալ իմ սիրո մասին,
Սակայն, իմացիր, հայրենիք իմ մեծ,
Քեզ հարյուր տեղով խոցեց թշնամին,
Բայց հազար տեղով իմ սիրտը խոցվեց։
Ես ամբողջովին քոնն եմ, հայրենիք,
Եվ մոմի նման, ճամփեքիդ վրա
Քո փառքի համար թե մի օր վառվեմ,
Մոխրաբիծ անգամ ինձնից չի մնա։

Հովհաննես Շիրազ
Մասիսն ի վեր

Երբ օրոցում աչքս բացի՝ Մասիս սարերն հեռվում տեսա,
Գերված տեսա ու ես լացի, Հայոց ցավերն հեռվում տեսա,
Ա՜խ, ես մանկուց երազեցի սուրալ ազատ Մասիսն ի վե՜ր,
Հովտում այրվող սիրտս բացի, բայց հով սարե՜րն հեռվում տեսա:

Ա՜խ, ասացին ճամփա չըկա քարերն ի վեր, ի վեր Մասիս,
Կընկնի վիհերն ով բարձրանա սարերն ի վեր, ի վեր Մասիս,
Մենակ դու չես սիրտ իմ կարոտ, աչքդ հառել Մասիսն ի վեր,
Ժողովուրդս է ձգտել հավերժ դարերն ի վեր, ի վեր Մասիս:

Միթե՞ իրավ անհաս ես դու, ա՜խ, իմ երազ Մասիսն ի վեր,
Միթե՞ մի օր չեմ հասնելու աստեղնահաս Մասիսն ի վեր,
Նախահայրս է սանդուխք դրել աստղերն ի վե՜ր, ի վեր Մասիս,
Ա՜խ, միթե՞ չեմ համբուրվելու իմ աստղի հետ Մաիսն ի վեր:

Ս՜խ, չէ՛, նա է հույսիս ճամփան՝ քարերն ի վե՛ր, ի վեր Մասիս,
Թո՛ղ ամպ ու շանթ գլխիս ոռնան սարերն ի վեր, ի վեր Մասիս,
Կըտանեմ սիրտս վիրավոր որպես դրոշ Մասիսն ի վեր,
Թեկուզ մահով կը բարձրանամ դարե՜րն ի վեր, ի վեր Մասիս:

Համեմատություն
Առաջին բանաստեղծությունում հեղինակը նկարագրում է, իր լեզուն, որ ամեն ինչից վեր է, մյուսում նկարագրում է թե ինչքան շատ է սիրում իր հայրենիքը, վերջին բանաստեղծության մեջ հեղինակը պատմում է Մասիս սարի մասին։
Այս երեք բանաստեղծությունները տարբեր են, բայց ունեն մեկ նմանություն՝ նրանց բոլորի մեջ պատում է Հայաստնանի մասին, ինչքան շատտարիներ են անցել, ինչքան Հայաստանը ցավ է տեսել, բայց նրանք իրենց հողը երբեք չեն թողնի։
Նրանք հպարտ են, որ ունեն իրենք հայրենիքը։

Жизнь- лишь мгновенье

Урок  1. Любовная лирика Пушкина. “ Я помню чудное мгновенье”

Домашнее задание: написать сочинение- размышление «Жизнь- лишь мгновенье».

Жизнь — это мгновение, которое нужно праздновать, которым нужно наслаждаться. Сделайте его веселым, праздничным, и тогда вы войдете в храм. Храм — не для вытянутых лиц, он никогда не был для них. Посмотрите на жизнь — вы видите где-либо грусть? Вы когда-нибудь видели дерево унылым? Вы когда-нибудь видели, чтобы птица страдала манией преследования? Вы когда-нибудь видели, чтобы животное страдало неврозом? Нет, жизнь не такая, совсем не такая. Только человек заблудился. Он сбился с пути, потому что считает себя очень мудрым, очень ловким. Ваша ловкость — это ваша болезнь. Не будьте слишком мудры. Всегда помните об остановке, не бросайтесь в крайности. Немного глупости и немного мудрости — это хорошо, а их правильное сочетание сделает вас буддой

Դասարանական և տնային առաջադրանք, երկրաչափություն,

9․ Ա) A (2 ; 7)

B (-2 ; 7)

AB = √(2+2)² + 0²=4

Բ) A (-5 ; 1)

B (-5 ; -7)

AB = √0² + 8² = 8

10. M (4 ; 0)

N (12 ; -2)

P (5 ; -9)

AB = √(4 — 12)² + 2² = √68

BC = √(2 — 5)² + (-2 + 9)² = √98

CA = √(5 — 4)² + (9 — 0)² =√9

11) A ( 2 ; 3)

B (x ; 1)

AB = √(2 — x)² + (3-7)² = 2

√(2 — x)² + 4 =2

Գործնական աշխատանք, նյութի ֆիզիկական հատկությունները

Գործնական աշխատանք  1. <<Նյութերի  հատկությունները՝ ֆիզիկական, քիմիական , ֆիզիոլոգիական>>

Առաջադրանքներ. *-Նյութերը դասակարգել, անվանել  և  գրել բանաձևերը, նկարագրել  ֆիզիկական  հատկությունները՝ գույնը, ագրեգատային  վիճակը(պինդ, հեղուկ, գազային), եռման, հալման  ջերմաստիճանները, ջերմա-,էլեկտրահաղորդականությունը, լուծելիությունը  ջրում  և այլն:

 *-Ընտրեք  կենցաղում  կամ  շրջապատում 10 նյութ, գրեք  դրանց  բանաձևերը և կատարեք հետևյալ հաշվարկները`

Կերակրի աղ
Շաքար
Ջուր
Կավիճ
Կապար
Քլոր
Ֆտոր
Սիլիցիում
Բրոմ
Յոդ

• Ինչպիսի՞ տարրերի  ատոմներից  է  կազմված  նյութը, ատոմների  քանակը
  
  Կերակրի աղ (NaCl) — բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, նատրիումի և քլորի միացություն, 1 ատոմ նատրիում և 1 ատոմ քլոր, խտությունը 2,17գ/սմ³
  Mr(NaCl) = 1 * 23 + 1 * 35 = 58
  
  Կավիճ (CaCO₃) —  բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, կալցիումի և կոբալտի միացություն, մեկ կալցիում, 3 կոբալտ (CaCO₃), խտությունը 0,1 գ/սմ³
  Mr(CaCO₃) = 1 * 40 + 1 * 12 + 3 * 16 = 7920
  
  Յոդ (I) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է, խտությունը 4940 կգ/մ³
  Mr(I) = 1 * 127 = 127
  
  Կապար (N₂O₆Pb) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Pb), զանգված 207,2գ/մոլ։
  Mr(N₂O₆Pb) = 2 * 14 + 6 * 16 + 1 * 207 = 751
  
  Քլոր (Cl) — պարզ նյութ, օրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Cl), զանգված 35,457գ/մոլ
  Mr(Cl) = 1 * 35 = 35
  
  Ֆտոր (F) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (F), խտությունը՝ 1,693 կգ/մ³
  Mr(F) = 1 * 19 = 19
  
  Շաքար (C₁₂H₂₂O₁₁) — բարդ նյութ, օրգանական նյութ, ածխածնի, ջրածնի և թթվածնի միացություն, 12 ածխածին, 22 ջրածին, 11 թթվածին (C₁₂H₂₂O₁₁), խտությունը  0,01 գ/սմ³
  
  Ջուր (H₂O) — բարդ նյութ, անօրգանական նյութ, ջրածնի և թթվածնի միացություն, 2 ջրածին, 1 թթվածին (H₂O), խտությունը 0,983854 գ/սմ³
  
  Բրոմ (Br) — պարզ նյութ, անօրգանական նյութ, քիմիական տարր է (Br), խտությունը՝ 3100 կգ/մ³
  Mr(F) = 1 * 19 = 19
  

• Որոշեք  բարդ  նյութերի  հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածները՝M_r
• Որոշեք  տարրերի  զանգվածային  բաժինները՝w, զանգվածային հարաբերությունները  և  տարրերի  մոլային  բաժինները  բարդ  նյութերում:

Homework for 28.09.2022

NEF Student’s Book Grammar Bank Future Forms slide 132, 1C /a, b/
NEF Student’s Book Vocabulary Bank Personality ex-es 1a, 2, 3

a

1. I will study English here next year.

2. A. Shall we eat out tonight?
B: It’s a good idea.

3. Next week we go to Brazil. I can’t wait.

4. What will you wear to the party?

5. Do you think it will rain tomorrow?

6. A: This is heavy.
B: I’ll help you:

b

1. A: There is no milk
   B: Don’t worry, I’ll get it.
2. A: Can we meet on Tuesday?
   B: Sorry, I can’t. I’m going to Brighton on Tuesday.
3. A: Can we have pizza for lunch?
   B: No, we have chicken. I have already put it in the oven.
4. A: It’s the phone.
   B: Yes, but don’t get up. I will answer it.
5. A: Jane has gained a lot of weight.
   B; She is pregnant. She’s having a baby in August.

Պատվաստանյութեր նախագիծ, կենսաբանություն

Նախագծի մասնակիցներ 9-10րդ դասարանի սովորողներ
Նախագծի նպատակը

• պարզել պատվաստանյութերի տեսակները
• համեմատել կորոնավիրուսի պատվատանյութի տեսկաները արդեն վաղուց գործող, ավանդական դարձած պատվաստանյութերի հետ
• ինչ մեխանիզմով են դրանք ստեղծված, որն է նմանությունները
• կորոնավիրուսի որ տեսակի պատվաստանյութն է ավելի արդյունավետ, ինչու
• փորձել մենաբանել պատվաստանյութի նկատմամբ դրական և բացասական կարծիքները

Նախագծի արդյունքները հրապարակել բլոգում։

Պատվաստանյութերի տեսակներ

Կարմրուկ
Կարմրախտի պատվաստանյութ, կիրառվում է կարմրախտի կանխարգելման համար։ Արդյունավետությունը ի հայտ է գալիս միանվագ դեղաչափի ներարկումից մոտ երկու շաբաթ անց և մարդկանց շուրջ 95%-ը դառնում է անընկալունակ։ Իմունիզացման բարձր ցուցանիշներ ունեցող երկրներում երկար ժամանակ չեն գրանցվել կարմրախտի կամ բնածին կարմրախտի համախտանիշի դեպքեր։ Բնակչության շրջանում երեխանների պատվաստումների ցածր ցուցանիշի դեպքում բնածին կարմրախտի հանդիպման հաճախականությունը հնարավոր է մեծանա, քանի որ շատ կանայք հասնում են ծննդաբերելու տարիք՝ առանց պատվաստման կամ հիվանդության բռնկման։ Այդ իսկ պատճառով մարդկանց 80 %-ը նախընտրում է պատվաստվել։

Փայտացում
Փայտացման դեմ պատվաստանյութ, հայտնի նաև փայտացման անատոքսին անվանումով, ինակտիվացված (ապաակտիվացված) պատվաստանյութ, որն գործածվում է փայտացման կանխարգելման առթիվ կատարվող պատվաստման դեպքում։ Մանկական տարիքում խորհուրդ է տրվում կատարել հինգ դեղաչափով, իսկ վեցերորդը արդեն դեռահասության տարիներին։ Բացի դրանից կարևոր է հետագա ամեն 10 տարին մեկ անգամ պատվաստման կրկնումը։ Երեք դեղաչափից հետո սովորաբար ցանկացած անձի մոտ արդեն ձևավորվում է սկզբնական իմունիտետ տվյալ հիվանդության նկատմամբ։ Այն անձիք որոնք չեն պատվաստվել պետք է պարտադիր ստանան պատվաստում վնասվածք ստանալուց 48 ժամվա ընթացքում։ Բոլոր բարձր ռիսկի խմբում գտնվող վնասվածքներ ունեցողների շրջանում ովքեր ոչ լիարժեք են ստացել պատվաստումը նույնպես խորհուրդ է տրվում կրկնել։ Պետք է նաև վստահ լինել,որ հղի կանայք ժամանակին ստացել են իրենց պատվաստումները, քանզի ժամանակին ստացած պատվաստումը կարող է կանխել նեոնատալ (նորածնային) փայտացումը

Քաղծկեղ
Քաղցկեղի դեմ պատվաստանյութը, որը կարելի է ներարկել առողջ մարդուն և որը կարող է կանխել հիվանդության զարգացումը, այժմ գրեթե անլուծելի խնդիր է թվում: Հենց այդ պատճառով քաղցկեղաբանության մեջ գրեթե պատվաստանյութեր  չկան: Կա մեկը, որը հիմնված է դենդրիտային բջիջների վրա, որոնք հատուկ հակագեներ են պարունակում: Այս պատվաստանյութը ներարկում էին 4 աստիճանի քաղցկեղ ունեցող մարդկանց, և այն երկարացնում էր կյանքը 2-4 ամսով: Դա շատ քիչ էր՝ հատկապես հաշվի առնելով այն փաստը, ոև պատվաստանյութը արժեր 90 հազար մեկ պատվաստանյութի դիմաց: Այս պատվաստանյութի մշակմամբ զբաղվող ընկերությունը ստիպված եղավ թողնել շուկան, քանի որ պատվաստանյութը հույսերը չէր արդարացնում:

Համեմատել կորոնավիրուսի պատվատանյութի տեսկաները արդեն վաղուց գործող, ավանդական դարձած պատվաստանյութերի հետ
Դրանք համեմատել չենք կարող քանզի, կորոնավիրուսի պատվաստանյութերից ոչ մեկի սրվակի կամ տուփի վրա չի նշված իր բաղադրությունը: Չեմ կարող համեմատել ոչ մի պատվաստանյութի հետ, որովհետև այդ պատվաստանյութը չի անցել համապատասխան փորձաշրջան:

Ինչ մեխանիզմով են դրանք ստեղծված, որն է նմանությունները

Կորոնավիրուսի որ տեսակի պատվաստանյութն է ավելի արդյունավետ, ինչու։
CoronaVac-ը COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութ է, որը մշակվել է չինական Sinovac կենսադեղագործական ընկերության կողմից: Պատվաստանյութը քիմիապես ապաակտիվացված ամբողջական վիրուսային պատվաստանյութ է COVID-19-ի դեմ։ ԱՀԿ-ն հաստատել է պատվաստանյութը շտապ օգտագործման համար 2021 թվականի հունիսի 1-ին: Պատվաստանյութը գտնվում է III փուլի կլինիկական փորձարկումների մեջ[3][4] 2020 թվականի կեսերից: Հոկտեմբերի 19-ին Բրազիլիայում III փուլի ուսումնասիրության նախնական արդյունքները ցույց տվեցին, որ պարզվել է, որ CoronaVac-ը անվտանգ պաշտպանություն է COVID-19-ից: Նոյեմբերի 10-ին, կամավորի ինքնասպանությունից հետո (ինքնասպանությունը կապված չէր պատվաստանյութի փորձարկման հետ), Բրազիլիան կարճ ժամանակով դադարեցրեց III փուլի փորձարկումները՝ վերսկսելով դրանք նոյեմբերի 11-ին։ Մինչև դեկտեմբերի 3-ը Բրազիլիա էր հասել CoronaVac-ի ավելի քան մեկ միլիոն չափաբաժին:

Домашнее задание, русский

Домашнее задание: просмотреть видео о Пушкине, уметь пересказать  увиденную информацию.

Дополнительно:  подготовить сообщения на тему:

-Детство Пушкина
Мая 27. Во дворе коллежского регистратора Ивана Васильева Скварцова у жильца его Моёра Сергия Львовича Пушкина родился сын Александр. Крещён июня 8 дня. Восприемник граф Артемий Иванович Воронцов, кума мать означенного Сергия Пушкина вдова Ольга Васильевна Пушкина Летом родители увезли сына в Михайловское, а затем до весны 1801 года семья жила в Петербурге, у тёщи — Марии Алексеевны Ганнибал (1745—1818, урождённой Пушкиной, из другой ветви рода). В этот период вполне могла состояться часто упоминаемая встреча c Павлом I, о которой Пушкин пишет в строках «Видел я трёх царей…» Летние месяцы 1805—1810 годов будущий поэт обычно проводил у своей бабушки по матери — той же Марии Алексеевны, в подмосковном селе Захарове, близ Звенигорода. Ранние детские впечатления отразились в первых опытах пушкинских поэм, написанных несколько позже («Монах», «Бова», 1814), в лицейских стихотворениях «Послание к Юдину» (1815), «Сон» (1816). Бабушка писала о своём внуке следующее:

 Годы в Царском лицее
Лицейские годы Пушкина стали началом его творческой знаменитости. Именно здесь писатель заслужил уважение «первого русского поэта» Г. Р. Державина, а также похвалу других известных в те времена поэтов и писателей. Годы обучения в лицее, в котором А. С. Пушкин обрел настоящих друзей, навсегда запомнились писателю. Данный материал, который расскажет кратко о лицейских годах Пушкина

Пушкин и его няня
Арина Родионовна (известная как няня Пушкина), которая действительно была няней знаменитого писателя, известна почти всем – и детям, и взрослым. Александр Сергеевич Пушкин глубоко уважал и любил ее, а та в свою очередь называла его «ангелом Александром Сергеевичем». Сам поэт неоднократно писал, что Арина Родионовна явилась как прототип для няни Татьяны в произведении «Евгений Онегин». К тому же няня Пушкина Арина Родионовна фигурирует в женских образах и других произведений, например: «Борис Годунов», «Русалка», «Арап Петра Великого» и некоторых стихах. К сожалению, до нашего времени дошла неполная информация о жизни Арины Родионовны, няни Пушкина. Многое, конечно, можно почерпнуть из воспоминаний тех или иных современников Александра Сергеевича, но по большей части это какие-то упоминания вскользь… Именно по этой причине до сих пор многие спорят и дискутируют о роли няни Пушкина в жизни самого поэта и о ее биографии.

Стихотворение Пушкина “Я памятник себе воздвиг нерукотворный…”
Я памятник себе воздвиг нерукотворный,
К нему не зарастет народная тропа,
Вознесся выше он главою непокорной
Александрийского столпа.

Нет, весь я не умру — душа в заветной лире
Мой прах переживет и тленья убежит —
И славен буду я, доколь в подлунном мире
Жив будет хоть один пиит.

Слух обо мне пройдет по всей Руси великой,
И назовет меня всяк сущий в ней язык,
И гордый внук славян, и финн, и ныне дикой
Тунгус, и друг степей калмык.

И долго буду тем любезен я народу,
Что чувства добрые я лирой пробуждал,
Что в мой жестокий век восславил я Свободу
И милость к падшим призывал.

Веленью божию, о муза, будь послушна,
Обиды не страшась, не требуя венца,
Хвалу и клевету приемли равнодушно
И не оспоривай глупца.

Стихотворение Пушкина” Уж небо осенью дышало…”
Уж небо осенью дышало,
Уж реже солнышко блистало,
Короче становился день,
Лесов таинственная сень
С печальным шумом обнажалась,
Ложился на поля туман,
Гусей крикливых караван
Тянулся к югу: приближалась
Довольно скучная пора;
Стоял ноябрь уж у двора.

Homework for 23.09.2022

NEF Student’s Book Grammar Bank 1B/a,b
NEF Student’s Book Vocabulary Bank Sport ex-es 1,2,3

1. They watched TV from 7.00 until 9.00. I arrived at 7.30.
   When I arrived, they were watching TV.

2. He left the office at 7.00. She phoned him at 8.00.
   When she phoned him, he had left the office.
3. I studied for the exam the night before. The exam didn’t go well.
   The exam didn’t go well although I had studied the night before.
4. He cycled to work this morning. In the middle of his journey, he had an accident.
   When he was cycling to work this morning, he had an accident.
5. He only had five lessons. He passed his driving test.
   When he passed his driving test, he had had only five lessons.

A How did the accident happen?
B He was driving back from Manchester when he hit a tree.

2. I have already started cooking the meal when they called me to say they couldn’t come.
3. When I got home I was really tired, so I had a shower and went to bed.
4. I arrived too late. The concert had finished and my friends had gone home.
5. The driver lost control of his car because he was talking on this mobile.